जातीच्या कातडीचा रंग कोणता?

जातीच्या कातडीचा रंग कोणता?
पांढरा? काळा ? छे छे! रक्तासारखा लाल,

कधी ते रक्त कोणाच्या कुंकवाचा रंग
तर कधी पाण्याची तहान,

प्रत्येक रंगात उठून दिसणारा हा जातीचा रंग
तहान भागवतो फक्त उच्चवर्नीयांची,

ठेचायला ते तान्हुले हात जे स्पर्शतात निरंग पाणी
तरंगतात त्यांचे देह वा राखेने माखतात,

जे पाय चढतात मंदिराच्या पायऱ्या
भिरकावले जातात चारी दिशांना,

कोणती आई? आणि कोणती बहिण?
लचके तोडायला तर यांना फक्त हवी असते एक स्त्री,

मग ती दलित असली तर ती महा-चेटकीण बनते
विवस्त्र होऊन गावभर फिरवली जाते,

मन भरेल इतपत उपभोगली जाते आणि मग प्राणी सुद्धा लाजतील
अशी मारली जाते,

हिचं का तुमची उच्चवर्नीयाता?

हेच का तुमचे उच्चभ्रू संस्कार?

आणि हाच का तो तुमच्या कातडीचा लाल रंग?

बोला कधी बदलणार तुमच्या कातडीचा रंग??


प्रिया सातपुते